این درخواست‌ها در حالی مطرح می‌شد که دست‌اندرکاران تنظیم بازار از توافق با تولیدکنندگان برای تثبیت یا کاهش قیمت‌ها در 3ماه نخست اجرای این طرح خبر می‌دادند اما اکنون با سپری شدن این دوره ، سازمان حمایت و سایر دستگاه‌های نظارتی بر تثبیت قیمت‌ها تا پایان سال تأکید می‌کنندبا این شرایط این روزها بازار کم‌فروشی به‌رغم اجرای طرح‌های نظارتی داغ‌تر شده است.
بالا گرفتن مناقشه تثبیت یا افزایش قیمت محصولات غذایی موجب شده تا اکنون با چراغ سبز برخی دستگاه‌های نظارتی، نوسان قیمت و افزایش افت کمی و کیفی این محصولات در بازار را شاهد باشیم. این شیوه موجب شده تا اکنون تولیدکنندگان به لطایف‌الحیل نسبت به جبران افزایش هزینه تمام‌شده تولید اقدام کنند که مصداق عینی آن را می‌توان در تغییر محتوا، افت کمیت و کیفیت و افزایش غیررسمی قیمت این محصولات مشاهده کرد.
طرح ویژه و تشدید کم‌فروشی
شاید بتوان فراورده‌های لبنی را ازجمله محصولات غذایی دانست که در چند ماه گذشته اخبار متفاوتی در زمینه افت کمی و کیفی این محصولات و وعده‌های برخورد مسئولان با متخلفین را به همراه داشته است. در روزهای پایانی سال‌گذشته بود که رئیس سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان از الزام تولیدکنندگان این محصولات به رعایت استانداردهای عرضه کالا و مقابله با کم‌فروشی خبر داد. با این وجود هنوز هم گلایه‌های مصرف‌کنندگان از افت کمی و کیفی این فراورده‌ها ادامه دارد. از سوی دیگر افزایش قیمت غیررسمی برخی انواع بستنی که پیش از این تخلف قلمداد شده‌بود اکنون با درج قیمت‌های افزایش‌یافته روی این محصولات به‌طور رسمی اعمال می‌شود اما مسئولان همچنان وعده برخورد با متخلفین را مطرح می‌کنند.
با این وجود چندی پیش رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از اجرای مرحله‌نخست طرح ویژه بررسی کمیت و کیفیت کالاهای بسته‌بندی از 10 اردیبهشت تا 15 خرداد ماه امسال در سراسر کشور خبر داده بود. محمد حسن نکویی‌مهر اجرای این طرح را برای مقابله با کم‌فروشی، افت کمیت و کیفیت و تطابق مواد ترکیبی کالاهای بسته‌بندی با قیمت و مشخصات درج شده قلمداد کرد و افزود: این طرح به سازمان‌های بازرگانی استان‌ها در سراسر کشور ابلاغ شده و 10 هزار بازرس این سازمان در قالب تیم‌های ویژه با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط نسبت به کنترل کمی و کیفی محصولات بسته‌بندی شده در مراکز عرضه اقدام خواهند کرد.
افت کمی
مواد بهداشتی، شوینده و سلولزی ازجمله کالاهای صنعتی است که تولیدکنندگان این محصولات با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، از افزایش قیمت تمام‌شده تولید و ضرورت افزایش قیمت این محصولات خبر دادند. اما در حالی که هنوز خبری از توافق برای افزایش رسمی قیمت این محصولات منتشر نشده، چندی پیش رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع سلولزی و بهداشتی ایران از تخلفات گسترده در بازار این محصولات به‌ویژه دستمال‌کاغذی خبر داد. سیف‌الله ملکی با اشاره به کم‌فروشی برخی تولیدکنندگان داخلی به‌ویژه تولیدکنندگان زیرپله‌ای به ایسنا گفت: در3 ماه گذشته نمونه‌برداری‌های انجام شده از بازار نشان داد که تعداد تخلفات مربوط به کم‌فروشی تولیدکنندگانی از این دست به‌ویژه در حوزه دستمال کاغذی به‌شدت افزایش یافته است. وی با بیان اینکه در این مدت 10 تا 15 مورد تخلف کم‌فروشی دستمال کاغذی مشاهده و به سازمان تعزیرات و سازمان حمایت ازمصرف‌کنندگان اعلام شد، احتمال داد که تعداد تخلفات باز هم بیشتر شود. ملکی تصریح کرد: براساس استانداردهای تدوین شده باید فضای خالی در جعبه دستمال کاغذی از طرفین آن بیش از یک سانتی‌متر نباشد، اما در موارد تخلف این فضا بسیار زیادتر بوده است.
تغییر کیفیت
شیوه دیگر کم‌فروشی موادغذایی که در چند ماه اخیر رایج شده افت کیفیت محصولات عرضه شده به بازار است به‌نحوی که اخیرا برخی از شرکت‌های تولید‌کننده سس مایونز به‌دلیل افزایش قیمت مواداولیه به‌ویژه روغن، اقدام به تغییر محتوای محصولات تولیدی خود کرده‌اند و از برخورد دستگاه‌های نظارتی نیز خبری نیست. برخی شرکت‌های تولید‌کننده سس مایونز میزان روغن مایونز که یکی از مولفه‌های اصلی قیمت تمام‌شده این محصول است را بدون اطلاع به سازمان‌های نظارتی و افراد مصرف‌کننده به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند؛ موضوعی که با کمی دقت و طعم تغییر یافته این مایونزها قابل تشخیص است. در این تغییر، شرکت‌های تولید‌کننده بدون تغییر برچسب و اطلاعات روی بسته‌بندی و با حفظ همان اطلاعات ارزش غذایی و از همه عجیب‌تر با همان پروانه ساخت، تنها با چاپ جمله چربی کاهش یافته در کنار تاریخ تولید آن روی درب مایونز، محصول را روانه بازار کرده‌اند. این اقدام به‌عنوان ابتکار تولیدکنندگان و راه‌حلی برای مقابله با افزایش قیمت تمام‌شده بیشتر محصولات آنها در چند ماه گذشته صورت گرفته است. به گفته برخی فعالان این بازار، بررسی‌های انجام شده در برخی انواع مایونزهای موجود در بازار بیانگر آن است که تنها محدودی از برندهای معروف عرضه این محصول حتی با کاهش حاشیه سود خود نسبت به افت کیفی محصول نهایی اقدام نکرده‌اند.
